Porozumiewanie się za pomocą mowy jest podstawową umiejętnością społeczną każdego człowieka, ponieważ właśnie dzięki niej komunikujemy się z innymi, wyrażamy swoje emocje lub uczucia. Jej rozwój jest procesem, który ma swoje etapy, co jest niezwykle istotną informacją dla rodzica, który często przeżywa rozterki zastanawiając się, czy jego dziecko rozwija się pod tym względem prawidłowo.
Etapy rozwoju mowy
W rozwoju mowy wyróżnia się cztery etapy. Pierwszym z nich jest okres melodii, który przebiega najczęściej od urodzenia do ukończenia pierwszego roku życia. To etap głurzenia, gruchania i gaworzenia, polegający na naśladowaniu dźwięków słyszanych przez malucha w swoim otoczeniu. Dziecko niedosłyszące nie gaworzy, dlatego rodzice powinni w takiej sytuacji zbadać jego słuch. Pod koniec pierwszego i do końca drugiego roku życia mamy do czynienia z okresem wyrazu, choć niekoniecznie dziecko musi wypowiadać wyrazy w naszym rozumieniu. Często są to części wyrazów lub wyrażenia dźwiękonaśladowcze, na przykład hau to pies. Dziecko dwuletnie powinno już łączyć dwa wyrazy, na przykład „Mama da”. Kolejny etapem jest okres zdania, trwający od drugiego do trzeciego roku życia, choć wypowiadane przez malucha zdania odbiegają od poprawności składniowej i fleksyjnej. Następny, najdłuższy okres mowy swoistej przebiega od trzeciego do siódmego roku życia.
Dziecko powinno w zasadzie artykułować wszystkie głoski, a pod koniec tego okresu już swobodnie rozmawiać, posługując się dłuższymi zdaniami, choć typowe dla tego okresu są tworzone przez nie neologizmy. Rodzic, posiadając podstawową wiedzę na temat rozwoju mowy człowieka, może sam ocenić, czy jego pociecha rozwija się prawidłowo. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości na pewno trzeba udać się do specjalisty, który stwierdzi, czy mają miejsce zaburzenia rozwoju mowy u dziecka. Poza tym może sam wspierać rozwój mowy, szczególnie w okresie wakacyjnym, gdy więcej czasu spędza ze swoja pociechą, a pomoce logopedyczne stworzą możliwość połączenia nauki i zabawy. Są one dostosowane do wieku i możliwości dziecka oraz stanowią doskonałą pomoc, stymulującą je do podjęcia wysiłku właściwej artykulacji głosek.
Pomoce logopedyczne przydatne w rozwoju mowy dziecka
Pomoce logopedyczne są doskonałą formą połączenia nauki i zabawy w trudnym zadaniu ćwiczenia aparatu mowy w domu. To nie tylko specjalistyczne ćwiczenia i akcesoria, ale również gry, które będą stanowiły doskonałą zabawę dla wszystkich domowników, ponieważ tylko przyjemna dla dziecka terapia logopedyczna może być skuteczna. Jedną z nich jest „Pucio na wakacjach. Ćwiczenia wymowy dla przedszkolaków”. To kolejna część przygód chłopca o imieniu Pucio i jego rodziny, tym razem na wakacjach. Na bohaterów książeczki czeka mnóstwo przygód na przepięknych Kaszubach, gdzie dzieci aktywnie spędzają czas. Jest ona skierowana do dzieci w wieku od 3 do 6 lat, gdyż zawiera dość długie, złożone zdania. Celem książeczki jest wspieranie rozwoju mowy. Poza tym pozwala ona rodzicom na sprawdzenie poprawności mowy dziecka i umożliwia ocenę, czy wymaga ono specjalistycznego wsparcia logopedycznego. Kolejną pomocą jest gra „Grzybobranie”, będąca treningiem wielu umiejętności.
Rozwija ona koordynację oko-ręka, uczy koncentracji i skupienia, a także myślenia przyczynowo skutkowego, istotnego podczas konstruowania zdań, rozwija również słownik czynny i bierny. Zasady gry zostały wzbogacone o pojawiające się zwierzątka, których zadaniem jest pomaganie lub przeszkadzanie w czasie wędrówki, a wiedźma ma pokrzyżować ich plany. Świetną zabawą dla dzieci będzie także „Flipper logopedyczny”, który jest torem przeszkód. Jego pokonanie wymaga sprytu, zręczności, a przede wszystkim siły oddechu, co pozwoli małemu graczowi usprawnić układ oddechowy i mięśnie ust, niezwykle ważne w rozwoju mowy. Wdzięczne pacynki logopedyczne w postaci różnych zwierzątek sprawią, że ćwiczenia języka nie będą nudne, a ciekawe, zabawne i przede wszystkim skuteczne. Pacynki wspierają rozwój słownictwa u dzieci, umiejętność prowadzenia dialogu i pobudzają wyobraźnię.
Dzięki pomocom logopedycznym rodzic może w formie zabawy wspomagać rozwój mowy dziecka.