Jaskra i zaćma są częścią procesu starzenia się i chorobami oczu, ale różnią się od siebie. Często ludzie zauważają objawy jaskry, gdy choroba postępuje i skutkuje nieodwracalną utratą wzroku. Zaćma postępuje powoli, ale z czasem zaczyna wpływać na ostrość naszego widzenia. Jakie są podobieństwa i różnice obu chorób?
Kluczowe różnice pomiędzy jaską a zaćmą
Nerw wzrokowy składa się z ponad miliona włókien nerwowych. Łączą one siatkówkę z mózgiem. Siatkówka jest tkanką umiejscowioną w tylnej części oka. Kiedy nerw wzrokowy jest uszkodzony nie ma komunikacji pomiędzy okiem i mózgiem – wtedy cierpimy na jaskrę. W tym przypadku bardzo ważne jest wczesne wykrycie choroby, ponieważ pozwala ograniczyć utratę wzroku.
Z drugiej strony zaćma dotyczy soczewek. Znajdują się one w naszych oczach i składają się z białka. Z czasem może ono mętnieć i zatrzymywać światło, które nie jest w stanie przejść przez oczy.
Lata badań pokazują, że zaćma jest w większości przypadków spowodowana starzeniem się, ale w przypadku jaskry nie jest to tak oczywiste. Są osoby, które w wywiadzie rodzinnym wskazują zwiększone ryzyko wystąpienia tej choroby.
W tej chwili nie ma znanego leku na jaskrę, ale leczenie zaćmy może pomóc przywrócić wzrok.
Przyczyny jaskry i zaćmy
Jaskra uszkadza nerw wzrokowy. Jest to spowodowane wysokim ciśnieniem w oku. Może się zdarzyć, że płyny w oku nie krążą tak, jak powinny. Zwykle przepływają przez kanał siatkowy. Jeśli jednak ten kanał zostanie zablokowany, ciśnienie płynu w oku wzrośnie. Uszkodzenie nerwu postępuje z powodu ciśnienia i może nawet doprowadzić do utraty wzroku.
Przyczyny jaskry mogą być dziedziczne. Istnieją również mniej standardowe czynniki mogące wywołać tę chorobę. Może to być uraz oka, uszkodzenie chemiczne, ciężkie zakażenie, zablokowane naczynia krwionośne, a także stany zapalne. W rzadkich przypadkach operacja oczu w celu zajęcia się innym schorzeniem może spowodować chorobę.
Jeśli chodzi o przyczyny zaćmy musimy wziąć pod uwagę proces starzenia. Soczewka w naszych oczach składa się z wody i białka. Dzięki nim wyraźnie widzimy. Kiedy mętnieje nasz wzrok się pogarsza. Nie wiemy na pewno dlaczego nasze soczewki zmieniają się wraz z wiekiem, jednak naukowcy wskazują niektóre czynniki ryzyka wystąpienia tej choroby, m. in. promieniowanie słoneczne, cukrzycę, nadciśnienie, otyłość, palenie, leki statynowe, hormonalną terapię zastępczą, nadużywanie alkoholu, wysoką krótkowzroczność czy uszkodzenie oka lub stan zapalny.
Objawy jaskry i zaćmy
W przypadku jaskry wiele osób nie zauważa żadnych objawów i pierwszym symptomem, z którym idziemy do lekarza, jest utrata widzenia obwodowego (widzenia bocznego). Łatwo go przegapić i jest to powód, dla którego powinniśmy mieć pełne badanie wzroku co rok lub dwa.
Są sytuacje, w których ludzie doświadczają silnego nacisku na oczy. Może temu towarzyszyć ból oka, głowy, niewyraźne widzenie lub pojawianie się aureoli wokół świateł.
Należy się udać do lekarza, kiedy zauważymy takie objawy jak: zaczerwienienie oczu, ból oka, widzenie tunelowe, utrata wzroku, widzenie aureoli, nudności lub wymioty.
Zaćma może trwać wiele lat i początkowo może wpływać tylko na niewielką część soczewki oka. W miarę jak zaćma się powiększa, zniekształca światło przechodzące przez soczewkę i zaczynają pojawiać się objawy. Najczęstsze z nich to zwiększenie trudności z widzeniem w nocy, wrażliwość na światło, widzenie aureol wokół świateł, podwójne widzenie w jednym oku, zanikanie lub żółknięcie kolorów, częsta konieczność zmiany okularów, zmętnienie, rozmycie lub słabe widzenie, stany zapalne lub bóle głowy.
Diagnozowanie jaskry i zaćmy
Diagnoza jaskry rozpoczyna się od dokładnego badania wzroku. Oczy są sprawdzane pod kątem jakichkolwiek oznak utraty tkanki nerwowej. Lekarz będzie pytał o historię chorób oczu w rodzinie, a także o nasze objawy. Zwykle przeprowadzana jest ogólna ocena stanu zdrowia. Zasadniczo lekarze szukają czynników takich jak wysokie ciśnienie krwi lub cukrzyca.
Rozpoznanie zaćmy obejmuje badanie wzroku, które sprawdza ostrość widzenia z różnych odległości. Ważne jest też sprawdzenie historii medycznej.
Jaskra i zaćma to bardzo różne choroby oczu. Zaćmę możemy wyleczyć prawie w 100%, niestety nie mamy naprawdę skutecznych metod leczenia jaskry. W obydwu przypadkach bardzo ważna jest wczesna diagnoza, więc powinniśmy regularnie odwiedzać lekarza.